Trong chuyến công tác tới Đà Nẵng hồi tháng 8, cô bạn tôi (làm việc ở Bộ Thông tin-Truyền thông) và tôi hẹn gặp nhau trước giờ bạn quay ra Hà Nội. Trước đó, bạn dự kiến dành 2 tiếng buổi sáng đi chợ Hàn tìm quà về cho người thân, bạn bè. Tôi “tư vấn” cho bạn tìm một số đồ vật như tôm, mực khô, ớt xanh, hạt sen… đến 2 giờ chiều, bạn gọi điện cho tôi, bảo “Tớ sắm hết chợ Hàn rồi. Chỉ còn 30 phút nữa cần ra sân bay. Hẹn gặp cậu lần khác vậy” và rối rít xin lỗi. Mỗi lần muốn sắm gì ở chợ Hàn, đề cập cả quà cho bạn bè để gửi ra Hà Nội, tôi chỉ bắt buộc nhiều lắm là 30 phút. Vậy cô bạn tôi sắm sắm chiếc gì mà mất tới 4 tiếng ở đó? Thử khiến cho khách du lịch mới biết chợ Hàn, chợ Cồn là “thiên đường chọn sắm” cho người nhà cũng như khách ở xa tới. Vào chợ tậu món khoái khẩu Mấy chị con gái hàng mắm Dì Cẩn (lô 108) tại chợ Hàn thấy tôi là nhận mặt khách quen ngay. Cũng bởi mấy năm nay lui đến chọn mắm thường xuyên, trang bị nữa mấy chị nhớ hoài là ngày tôi làm cô dâu, sau tiệc đãi khách ở công ty, trút bộ đồ cô dâu ra, bông hoa còn dính trên mái tóc, hai vợ chồng ra chợ đóng gói mấy thùng mắm cá cơm khiến quà cho nhà ngoại ở Quảng Trị và nhà nội tận Thái Bình. sắp 50 năm mang mặt ở chợ Hàn, bí quyết đây 3 tuần, mắm Dì Cẩn “lột xác”, làm cho mới mình sử dụng máy đóng màng nhôm miệng hũ mắm, không gây mùi và lợi ích hơn trong việc khiến cho quà biếu. Trên thân của chai mắm nêm in chữ nổi tên nhãn hiệu Dì Cẩn, đây là mặt hàng bán chạy nhất trong số các sản phẩm mắm tôm, mắm ruốc, mắm dưa, mắm cơm thu, tương ớt, nước mắm… của quầy hàng này. Trên nắp chai của những sản phẩm, cuộn băng dính quấn hũ mắm bây giờ cũng in tên thương hiệu. Chị Trương Thị Thanh Minh, con gái bà Cẩn, được giao quản lý quầy hàng ở chợ Hàn gần 20 năm nay, cho biết lúc quyết định đầu tư máy đóng màng nhôm là những chị mường tượng việc bảo vệ sản phẩm của mình đúng tiêu chuẩn chất lượng, đồng nghĩa mang bảo vệ người dùng trước những sản phẩm giả tên thương hiệu, công đoạn vận chuyển cũng dễ dàng hơn mà ko lo mắm bị đổ, bốc mùi… kế bên hàng mắm Dì Cẩn là quầy mắm Nhứt Hoàng (chị Bé) (lô 103). Hai quầy mắm ở cạnh nhau, khách đông như nhau nhưng chưa bao giờ có hiện tượng giành khách. Bởi, người thích ăn mắm với khẩu vị của dân bản địa hay sắm mắm làm cho quà cho người xứ Bắc, sẽ sắm mắm Dì Cẩn; còn giả dụ khiến quà cho người miền Nam sẽ tậu mắm Nhứt Hoàng. Mỗi quầy mắm theo phương pháp gia truyền sẽ có cách pha chế riêng biệt. Thực khách cứ vậy mà lựa tậu. Hai mươi năm bán gia vị ở chợ Hàn, chị Tô Thị mua (lô 132) vẫn trung thành có những mặt hàng hành, tỏi, tiêu, ớt, hạt sen. Mấy năm nay các bạn chuộng rong biển, chị bán thêm rong biển khô. Hành, tỏi căn nguyên từ Lý Sơn, vậy thì hiển nhiên bao bì lúc đóng gói chị ghi nguồn hàng ở Quảng Ngãi. Sen thì lấy ở Huế và Hội An. Rong biển, ớt xanh tại Đà Nẵng. hầu hết bao bì đóng gói với đính kèm tên Hùng-Tìm, số điện thoại… Chị bảo, mấy năm nay bao bì sản phẩm đều cần sở hữu tên mang tuổi, đóng gói thời trang khách mới tậu và họ cũng biết căn nguyên nguồn hàng mới yên tâm, khiến cho ăn lâu dài được. Vào chợ Hàn hay chợ Cồn, dạo qua những gian hàng thực phẩm, bán những mặt hàng đặc sản khô, chỉ mang bí quyết trưng bày bắt mắt thôi đã dễ dàng lôi kéo khách. những mẫu cá tẩm, cá khô, mực khô; những con cá ngựa, sao biển khô được người bán hàng cất trong hũ thủy tinh lớn hay đóng gói treo tòng teng. Hàng hóa phong phú vậy, người bán hàng nào cũng nở nụ cười tươi, chào mời nhiệt tình, giả dụ ko thích quầy hàng này, bạn đi sang quầy khác cũng không sao. rộng rãi lần tôi bắt gặp cảnh khách hàng ở quầy này nhưng ko với món hàng đúng ý, thì chủ quầy sẽ sang hàng khác lấy đồ vật khách buộc phải về bán giúp. Đặc sản ba miền đều sở hữu mặt ở rộng rãi chợ của Đà Nẵng là điều khiến cho phải sự hấp dẫn và lôi kéo khách gần xa. Chị Trần Thị Bạch Yến, quầy hàng Thuận Yến (lô 52 chợ Hàn) không nhớ quầy của mình với bao nhiêu món hàng đặc sản. Và sẵn vùng biển Đà Nẵng cung ứng đủ mọi mặt hàng hải sản phong phú, hàng tươi sống, hàng khô đã sẵn; 2 năm trước tiểu thương nghĩ ra món mực rim me và đặt cho ngư dân những phường ven biển làm, đóng gói, xuất phát, thành phần, hạn tiêu dùng đều ghi rõ trên nhãn mác, 1 năm trở lại đây họ lại đặt tiếp món ghẹ sữa. Dù mua hàng về khiến cho món ăn hay quà biếu, thì khi bước chân vào chợ Hàn và chợ Cồn, hai chợ trung tâm của chả bò Đà Nẵng, được thành phố xác định là chợ mang đủ các chi tiết dùng cho khách du lịch, thì những món hàng thừa sức níu chân du khách, kể cả người khó tính nhất. Giờ thì tôi đã hiểu vì sao bạn tôi bảo “mua hết chợ Hàn rồi”. phục vụ du khách tốt hơn nữa Cơ sở hạ tầng sẵn sàng, những người bán hàng thân thiện, hàng trăm mặt hàng đặc sản địa phương và ba miền mang mặt, khách du lịch cũng đã từng biết tới chợ Hàn và chợ Cồn, vậy khiến cho thế nào để hoạt động đưa khách tới với chợ mạnh hơn nữa? Bà Nguyễn Thị Thanh Vân, quyền Trưởng ban quản lý chợ Hàn, cho biết sở hữu khoảng 100/800 quầy hàng chủ yếu là hàng lưu niệm và thực phẩm công nghệ dùng cho khách du lịch. Bà con tiểu thương rất ý thức về việc này nên ra sức xây dựng hình ảnh của chính mình, đúng theo tiêu chí văn minh thương mại: ko chèo kéo, ko đề cập thách với giá tiền “trên trời”, với thái độ chuyên dụng cho lịch sự. Trong 10 năm, đặc biệt là 4 năm trở lại đây, đây là vấn đề “sống còn” của những chợ. Bà Thanh Vân cho rằng việc xây dựng hình ảnh đã khó, mà giữ nó còn khó hơn, vì vậy bắt buộc các tiểu thương bắt buộc tìm mọi cách, để vấn đề văn minh trong phục vụ khách đi vào thực chất. Trước đây chỉ với 16 quầy tham gia chương trình Cẩm nang du lịch, và hiện nay với 28 quầy tham gia chương trình du lịch mùa phải chăng điểm, giảm giá 5-10% trên mỗi sản phẩm. Hiện chợ Hàn đang xây dựng trang web chohandanang.com, đẩy mạnh hơn nữa việc giới thiệu hình ảnh mình cho du khách sắp xa. những ngày này, du khách lúc đến sân bay Đà Nẵng sẽ được nhận các tờ giới thiệu quầy hàng, các mặt hàng của 10 hộ bán hàng công nghệ phẩm, đặc sản tại chợ Cồn. Ông Nguyễn Đình Sáu, Trưởng ban quản lý chợ Cồn cho biết trong điều kiện hiện nay, chỉ có 50 hộ/2.000 hộ buôn bán tại chợ tham gia vào chương trình phục vụ du lịch, dọc tuyến đường nội bộ phía đường Hùng Vương. Chợ Cồn đã chuẩn bị sẵn mặt bằng hơn 2.000m2 làm cho chỗ đậu ô-tô, sắp xếp lại bãi xe thồ, chỉ từ tháng 5 tới nay, bà con tiểu thương ghi nhận lượng khách mua sắm khi đi du lịch nâng cao lên. tới chợ Hàn hay chợ Cồn hiện tại, nghe tiểu thương nói tiếng Anh có khách quốc tế là chuyện thường rồi, mấy năm nay bà con thuê hoặc tự học tiếng Trung để trò chuyện sở hữu khách Trung Quốc. Chị Nguyễn Thị Trung (lô một Hùng Vương, chợ Cồn) cười bảo rằng, tiếng Anh chị biết đề cập lâu rồi, hai năm qua khách Trung Quốc đông, chị mua hẳn một cuốn sách giao tiếp tiếng Trung về học, “đủ để đề cập mang khách về quầy hàng của mình em ạ”. nhiều tiểu thương phản ánh tình trạng 1 số hướng dẫn viên du lịch và tài xế taxi lúc dẫn khách đến những quầy ở chợ Hàn đã đòi phí hoa hồng dẫn khách, điều này làm tiểu thương “khó xử” do những mặt hàng phải bán theo giá niêm yết, nay “đội” thêm chi phí bán hàng. Vấn đề này ban quản lý chợ đã từng báo cáo lên Sở Công thương nhưng chưa được giải quyết. Và ko chỉ Sở Công thương, Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch mà cả Hiệp hội Taxi buộc phải ngồi lại sở hữu nhau, mua tiếng nhắc chung, để ko khiến cho hình ảnh của thành phố du lịch như Đà Nẵng bị méo mó bởi thuận tiện của cá nhân 1 số người. Ở chợ Cồn, Ban quản lý chợ cấm đa số những người lái xe xích lô du lịch vào chợ lúc chở khách đến đây.
